Στη νέα έκδοση του ΟΟΣΑ «Δείκτες Καινοτομίας», η οποία δημοσιεύθηκε στις 29 Ιανουαρίου 2020, παρουσιάζονται τα αποτελέσματα για την καινοτομία των επιχειρήσεων για το διάστημα 2014-2016 σε 39 χώρες, με εστίαση στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και με στοιχεία που συλλέχθηκαν σύμφωνα με τις οδηγίες του εγχειριδίου του Όσλο (Eurostat/OΟΣΑ). Τα στοιχεία για την Ελλάδα προέρχονται από τη στατιστική έρευνα που πραγματοποίησε το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (EKT), ως η αρμόδια Εθνική Αρχή του Ελληνικού Στατιστικού Συστήματος, με τη συνεργασία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
Στην Ελλάδα το 57,7% των επιχειρήσεων χαρακτηρίζονται καινοτόμες. Εστιάζοντας στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και ειδικότερα σε αυτές που όχι μόνο υλοποίησαν καινοτομικές δραστηριότητες, αλλά τελικά εισήγαγαν στην αγορά νέα προϊόντα ή εφάρμοσαν νέες επιχειρησιακές διαδικασίες, η Ελλάδα με ποσοστό 56,87% βρίσκεται στη 13η θέση των χωρών μελών του ΟΟΣΑ.
Στην πρώτη θέση των χωρών μελών του ΟΟΣΑ βρίσκεται ο Καναδάς, με ποσοστό 73,3%, ενώ ακολουθούν η Ελβετία και η Νορβηγία, με ποσοστό 72,3% και 68,9% αντίστοιχα.
Σε όρους απασχόλησης, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην Ελλάδα που την τριετία 2014-2016 εισήγαγαν νέα προϊόντα ή νέες επιχειρησιακές διαδικασίες απασχολούν το 73,8% των εργαζομένων στις ΜμΕ που συμμετέχουν στην έρευνα.
Τα σημαντικότερα σημεία της έκθεσης είναι τα εξής:
-Οι δραστηριότητες και τα αποτελέσματα της καινοτομίας εμφανίζονται να έχουν ιδιαίτερα υψηλό βαθμό συγκέντρωσης, καθώς οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις τείνουν να έχουν καλύτερες επιδόσεις. Κατά μέσο όρο, στις 39 χώρες του ΟΟΣΑ, το 53% των επιχειρήσεων εισήγαγαν ένα νέο προϊόν ή μια νέα επιχειρησιακή διαδικασία. Αυτές οι επιχειρήσεις απασχολούν το 70% των εργαζομένων των επιχειρήσεων.
-Οι επιχειρήσεις τείνουν να εισάγουν, παράλληλα, περισσότερους από έναν τύπο καινοτομίας, αναπτύσσοντας τόσο τα προϊόντα τους (αγαθά και υπηρεσίες) όσο και τον τρόπο λειτουργίας και οργάνωσης της επιχείρησης (επιχειρησιακές διαδικασίες).
-Ένα μεγάλο μέρος των καινοτομιών δεν συνδέεται με τη διεξαγωγή ενδοεπιχειρησιακής Ε&Α ή την κατοχύρωση ευρεσιτεχνιών.
-Μικρή μερίδα εταιρειών υιοθετεί καινοτομίες που είναι καινούργιες στην αγορά τους. Συνήθως, οι επιχειρήσεις υιοθετούν καινοτομίες που έχουν αναπτυχθεί από άλλες επιχειρήσεις.
-Η έκδοση αναδεικνύει επίσης τον καθοριστικό ρόλο που έχουν για την καινοτομία τόσο η κρατική χρηματοδότηση όσο η ζήτηση από την αγορά. Όσον αφορά τη ζήτηση από την αγορά, για παράδειγμα, οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται διεθνώς είναι πιο πιθανό να έχουν υψηλά επίπεδα καινοτομίας και το αντίθετο. Από την άλλη, η κρατική χρηματοδότηση δείχνει να ευνοεί περισσότερο τις επιχειρήσεις που υλοποιούν Ε&Α. Κατά μέσο όρο, το 36% των επιχειρήσεων με Ε&Α χρηματοδοτούνται για τις καινοτομικές τους δραστηριότητες σε σχέση με μόλις 13% των επιχειρήσεων χωρίς Ε&Α.
Οι καινοτόμες αυτές επιχειρήσεις δεν ανήκουν μόνο στον κλάδο της μεταποίησης, στις Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) ή σε κλάδους με εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό όπως η φαρμακευτική βιομηχανία, επισημαίνει η έκθεση. Οι καινοτομίες εντοπίζονται σε ένα ευρύτερο πεδίο οικονομικών δραστηριοτήτων, γεγονός που αναδεικνύει την υπάρχουσα δυναμική για μεγαλύτερη ανάπτυξη.
Η έρευνα για την Καινοτομία στις επιχειρήσεις
Τα στοιχεία για την Ελλάδα προέρχονται από τη στατιστική έρευνα που πραγματοποίησε το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (EKT) σε 11.000 επιχειρήσεις με 10 εργαζόμενους και άνω, οι οποίες δραστηριοποιούνται σε διάφορους κλάδους της οικονομίας. Η έρευνα ολοκληρώθηκε το 2018 και τα αποτελέσματά της διαβιβάστηκαν στη Eurostat, σύμφωνα με τις στατιστικές υποχρεώσεις της χώρας, τροφοδοτώντας και άλλες σημαντικές εκδόσεις όπως το European Innovation Scoreboard. Μέρος των στοιχείων, μετά από περαιτέρω επεξεργασία, στάλθηκε στον ΟΟΣΑ.
Η έρευνα για την Καινοτομία στις επιχειρήσεις (Community Innovation Survey) αποτελεί την επίσημη στατιστική έρευνα για την καινοτομία στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Διεξάγεται κάθε δύο χρόνια σε όλες τις χώρες - μέλη της ΕΕ μέσω ενιαίου πρότυπου ερωτηματολογίου, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, τις μεθοδολογικές οδηγίες του εγχειριδίου του Όσλο (ΟΟΣΑ/Eurostat 2018) και τις κατευθύνσεις της Eurostat, εξασφαλίζοντας υψηλή ποιότητα και συγκρισιμότητα των δεικτών όλων των χωρών μελών της ΕΕ. Οι στατιστικές καινοτομίας παρέχουν μία πλήρη αποτύπωση των τύπων καινοτομίας που εισάγουν οι επιχειρήσεις, των δραστηριοτήτων που υλοποιούνται για την ανάπτυξή τους και των παραγόντων που συνδέονται με την καινοτομία. Αφορούν επιχειρήσεις µε 10 ή περισσοτέρους εργαζομένους, σε Βιομηχανία και Υπηρεσίες.
Το EKT στο Ελληνικό Στατιστικό Σύστημα
Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου από το 2012 εντάσσεται στη στατιστική παραγωγή έχοντας την ευθύνη για τη συλλογή, επεξεργασία και παρουσίαση των επίσημων στατιστικών στοιχείων για την Έρευνα, Ανάπτυξη & Καινοτομία στην Ελλάδα. Εκπροσωπεί τη χώρα στη Eurostat, στον ΟΟΣΑ και σε άλλους διεθνείς οργανισμούς, ενώ συνεργάζεται με την ΕΛΣΤΑΤ. Αποστολή του είναι να παρέχει υψηλής ποιότητας στατιστική πληροφόρηση και να καθιστά αυτή την πληροφόρηση διαθέσιμη σε όλους. Όλοι οι δείκτες και οι στατιστικές που παράγει, καθώς και οι μελέτες που εκδίδει το ΕΚΤ βρίσκονται στον δικτυακό τόπο metrics.ekt.gr.